Blog

Okula İlk Kez Başlayan Çocuklar

Okula başlama süreci, özellikle de çocuk ilk kez ailesinden ayrılacaksa, oldukça zorlayıcı olabilir. Çocuk kaygı ve stres yaşarken, ebeveynler de bu duygularla baş etmekte güçlük çekebilir. Bu noktada birkaç küçük adım süreci kolaylaştırabilir:

1. Çocuğu bilişsel ve duygusal olarak hazırlamak: Çocuğunuzla okul ya da kreş hakkında konuşmak, orada neler yapılacağını, kimler olacağını anlatmak, okulu belliyse önceden birlikte ziyaret etmek faydalı olacaktır. Ancak bunu yaparken “her şey harika olacak” gibi abartılı güzellemelerden kaçınmak, gerçekçi bir dil kullanmak önemlidir. Örneğin: “Birbirimizi özleyeceğiz ama öğlen şu saatte seni almaya geleceğim.” ‘’Sen sınıfındayken ben seni bahçede bekleyeceğim.’’ gibi.

Gerçekçi ifadeler, çocuğun hayal kırıklığı yaşamasını önlemeye yardımcı olur.

2. Zorlayıcı duyguları kabul etmek: “Bunda korkacak bir şey yok” gibi ifadeler, çocuğun duygularını görmezden gelmek anlamına gelebilir. Bunun yerine: “Evet, endişelendiğini görüyorum.”, “ Biraz korkuyorsun galiba.’’ , ‘’Senden ayrı kalınca ben de seni özleyeceğim.”  gibi empati içeren, duygulara eşlik eden cümleler, çocuğun duygularını anlamlandırmasına ve kabul etmesine yardımcı olur. Ayrıca çocuğun biliş düzeyine göre belirsizlikleri azaltmak da önemlidir. Örneğin: “Akşam şu saatte okulun bahçesinde olacağım.” gibi.

3. Sorumluluk vermek: Kırtasiye malzemeleri veya okul kıyafetlerinin alınması süreci pek çok çocuk için keyifli bir süreçtir. Bu fırsatla birlikte seçimlerde çocuğun da sürece dahil olması motive edici olabilir. Çantasını kendisinin hazırlaması, kıyafetlerini kendi giymesi gibi küçük sorumluluklar da hem özgüvenini destekler hem de adaptasyon sürecine katkı sağlar.

4. Kaçınılması gerekenler: Özellikle daha büyük ayrılık anksiyetesi yaşayan çocuklar için adaptasyon süreci daha zorlu ve uzun olabilir. Böyle durumlarda bazı ebeveynler, süreci kolaylaştırmak için “Ben şurada bekliyorum.” deyip gizlice gitme, ya da çocuğu öğretmene teslim edip aniden ayrılma yolunu seçebilir. Ancak bu tür davranışlar çocuğun güven duygusunu zedeler. Çocuğa verdiğiniz sözleri tutmak, doğru bilgilendirme yapmak ve tutarlı davranmak güven ilişkisini pekiştirir. Her çocuğun sürecinin farklı olduğunu hatırlamak gerekir.

Tatil Sonrası Okula Dönüş

Uzun bir tatilin ardından yeniden düzene girmek birçok çocuk için kolay değildir. Okul başlamadan önce küçük adımlarla hazırlanmak süreci yumuşatabilir:

• Uyku düzeni: Tatilde değişen uyku saatlerini okul başlamadan bir süre önce yavaş yavaş düzene oturtmak faydalı olur.
• Rutinler: Yemek ve banyo vakitlerini belirli bir düzene koymak, okula dönüşü kolaylaştırır.
• Alışverişe dahil etmek: Kırtasiye ve okul materyali alışverişine çocuğu katmak, seçimler yapmasına olanak tanımak motivasyonunu artırır.
• Arkadaşlarla temas: Tatilde okul arkadaşlarından uzak kalmışsa, sevdiği bir arkadaşıyla buluşmasını sağlamak, yine okula dönüş konusunda bir motivasyon sağlayabilir.

İster okula yeni başlasın, ister tatilden sonra dönüş yapsın, her iki durumda da çocukların yanında olmamız, sabırla eşlik etmemiz ve onlara güven vermemiz adaptasyon sürecini çok daha sağlıklı hale getirir. Tüm çocuklara ve ailelerine keyifli bir eğitim dönemi dileriz.

Klinik Psikolog Sinem Söker