Migren

Sağlıklı Yaşam

14 Ağu 2022

Migren Nedir? Migren, toplumda oldukça yaygın olarak görülen bir baş ağrısı çeşididir. Migren asıl olarak "primer baş ağrıları" grubunda yer alır. Daha net bir şekilde ifade edecek olursak, kişinin yaşadığı herhangi başka bir hastalık yüzünden ortaya çıkmaz. Kendisini ataklar halinde gösteren ve yaş cinsiyet ayırt etmeksizin ortaya çıkabilen bir baş ağrısı türüdür.

Migren Nedir?

Migren, toplumda oldukça yaygın olarak görülen bir baş ağrısı çeşididir. Migren asıl olarak "primer baş ağrıları" grubunda yer alır. Daha net bir şekilde ifade edecek olursak, kişinin yaşadığı herhangi başka bir hastalık yüzünden ortaya çıkmaz. Kendisini ataklar halinde gösteren ve yaş cinsiyet ayırt etmeksizin ortaya çıkabilen bir baş ağrısı türüdür.

Migren Neden Olur?

Genetik faktör etkisinin migren oluşumunda kimi durumlarda çok belirleyici olduğu bilinmektedir. Ancak yine de migrenin kalıtsal bir hastalık olduğunu söylemek doğru olmaz. Bu rahatsızlık çevresel, fiziksel ve genetik sebeplerin birleşiminden ortaya çıkabilir. Keza, migrenli kişinin anne veya babasında da migrenli birey bulunma ihtimali %60 dolayında olduğu saptanmıştır.

Migrenin değişik türleri var mıdır?

Migrenin değişik türleri vardır. En sık olan migren türü “Aurasız migren” denen, sadece baş ağrısının olduğu migrendir. Aurasız migrene göre çok daha seyrek olan “Auralı migren” hastalığında ise ağrıdan hemen önce veya ağrıyla birlikte 5 ila 60 dakika kadar sürebilen, bir yanı, bir bölgeyi veya iki yanlı olarak etraf alanı görememe veya puslu görme, ışıklı noktalar veya dalgalanan çizgiler görme gibi görsel belirtiler algılanır. Aura denen bu belirtiler her migren atağında olmayabilir ve çoğu auralı migren hastasında bu auralı atakların sıklığı birkaç ayda birdir. Oysa aynı hastada, auralı ataklardan çok daha sık olarak, genelde daha hafif baş ağrılı, aurasız ataklar olabilir ya da auralı atak dışında hiç baş ağrısı olmayabilir. Aura sadece görme belirtisi şeklinde olmayabilir. Beraberinde konuşmada tutukluk veya kelimeleri karıştırma, veya yüzde veya bir yanda kolda uyuşma da olabilir. Nadiren aura felç şeklinde olabilir ve bu felç durumu bir güne dek uzayabilir, ya da çift görme, şiddetli dengesizlik gibi auralar da olabilir.

Migren neden kadınlarda daha sık görülür?

Migren hastalığı, genetik yatkınlık olarak kadın veya erkek göz etmese de, kadınlık hormonları, migren ağrılarının ortaya çıkışında oldukça önemlidir. Bu hormonal dalgalanma, kadınlarda erkeklerden belirgin derecede sık ortaya çıkışın ana nedenidir. Bu yüzden, çocukluk yaşlarında ve ileri yaşlarda kadın-erkek farkı azalırken, kadınların hormonal aktif olduğu yaşlarda kadınlarda migren atağı görülme sıklığı, 18 yaş ve üzeri kadınlarda her üç kadından birinde olacak denli sıklığa ulaşır.

Migren Ağrısı Nasıl Olur?

Migreni olan kişiler, yaşadıkları atak esnasında kendilerini oldukça kötü hissederler ve herhangi bir şey yapacak enerjiyi kendilerinde bulamazlar. Migren atağı yaşayan kişilerde genel olarak yoğun ve dayanılmaz bir baş ağrısı ile baş bölgesinde zonklama belirtileri görülür. Bu baş ağrısı genellikle kişi hareket ettiğinde daha da kötüleşir ve ağrı başın belirli bir bölgesinde yaşanır. Baş ağrısı o an birçok değişik faktöre bağlı olarak ense, göz çevresi veya şakak gibi bölgelerden başlar.

Kişinin genel sağlık durumuna ve migrenin çeşidine göre kişideki yoğun baş ağrısını mide bulantısı, kusma ve ışığa-sese karşı aşırı duyar gibi şikâyetler takip edebilir. Sıradan bir baş ağrısına kıyasla çok daha şiddetli olan migren ataklarının yaşanma sıklığı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kimi hastalarda yılda 2-3 kez migren atağı görülürken kimi hastalarda ise bu ataklar ayda 2-3 kere görülebilmektedir.

Kişinin yaşadığı bu yoğun ağrı genellikle belirli bir istirahat ve uyku döneminden sonra düzelir. Bu yoğun baş ağrısının devam ettiği süre kimi zaman 3-4 saat civarında olabilirken, kimi zaman ise 2-3 gün boyunca devam edebilmektedir. Ancak kişi, bu süreç içerisinde eğer önemli bir işi varsa, yaşadığı ağrı yüzünden işlerine konsantre olma konusunda büyük zorluk yaşayabilir.

Baş Ağrımın migren mi olduğunu nasıl anlayabilirim?

Migren ağrısı kişiden kişiye değişiklik gösterir, hatta aynı kişide bile farklı migren ağrıları olabilir. Bunun için migrenin en karakteristik özellikleri bir test olarak kullanılmış ve %90 oranlarda bir doğrulukla migreni ayırt edilmiştir. Bununla birlikte, bu testte migrenli çıkmamak migreninizin olmadığı anlamına da gelmez. Testi uygulamak için “SON ÜÇ AY İÇİNDE EN AZ İKİ KERE BAŞ AĞRISI YAŞAMIŞ OLMAK” ve“AĞRILARIN RAHATSIZ EDİCİ AĞRILAR OLMASI” koşulu var. Eğer ağrılar bu şekilde ise aşağıdaki 3 sorunun herhangi iki tanesine veya üçüne de “EVET” diyorsanız çok büyük ihtimalle migrenlisiniz demektir. 3 soru testi denen testin soruları şunlar:

1) Baş Ağrınız sırasında kimi zaman mide bulantısı veya midede rahatsızlık yaşadınız mı

2) Başağrısı sırasında hiç ışıktan rahatsız oldunuz mu

3) Baş Ağrısını nedeniyle 1 gün kısıtlılık yaşadınız mı (işte, okulda, aktivitelerde)

Migrenli bir insan nelerden kaçınmalıdır?

Her migrenli için tetikleyiciler aynı olmayabilir fakat genelleme yapacak olursak migrenli insanların kaçınması gerekenler (özellikle eğer ağrı tetiklediğini fark ettilerse) düzensiz uyku (uykusuz kalmak veya alıştığından geç uyanmak), aç kalmak, rüzgarda dolaşmak, çok aydınlık ortamlarda güneş gözlüksüz dolaşmak, sabah duş alıp dışarı çıkmak, kardiyo sporları denen efor gerektiren sporlar olarak sayılabilir.

Migren ağrısını nasıl dindirebilirim?

Migren ağrısına ilaç kullanmadan yapılacak olanlar başa buz dolu torba koymak (veya soğuk suyun altına başın tutulması), boyuna sıcak uygulamak veya boyun masajı, karanlık sessiz bir ortamda uyumaya çalışmak ve uyumak olabilir. Ağrıyı dindirmek için kullanılacak ilaçlar ise temelde iki gruptur, ağrı kesiciler (parasetamol grubu ilaçlar, antiromatizmal ağrı kesiciler veya diğer ağrı kesici grubu ilaçlar) veya yalnızca migren ağrısını durduran triptan ve ergotamin içeren Migren Atak İlaçları.

Migren Tedavisi Nasıl Yapılır?

Migreni tam olarak yok eden kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Migren tedavisinde asıl amaç, hastaların yaşadığı atakların sayısını ve sıklığını azaltmak ve bununla birlikte yaşanan atakların şiddetini azaltmaktır. Bu amaçla da hastaya çeşitli migren ilaçları tavsiye edilebilir ve ek olarak ilaçsız tedavi yöntemleri de uygulanabilir. Tedavide kullanılan ilaçlar sayesinde baş ağrısının şiddeti azalır ve eğer kişide baş ağrısını takip eden mide bulantısı gibi belirtiler varsa bunlar ortadan kaldırılmaya çalışılır.

Migren hastalığında uygulanan ilaç tedavisi atak ve proflaktik tedavi olarak ikiye ayrılmaktadır. Atak tedavisinde amaçlanan; migren ataklarını tekrarlamadan tedavi etmek, baş ağrısının şiddetini azaltıp ortadan kaldırmak, atağın yaşandığı süreyi kısaltmak ve genel olarak yaşanan migren atağının şiddetini azaltmaktır. Tedavide tipik ağrı kesiciler ve migrene daha spesifik ilaç grupları bulunmaktadır. Bu tedavi yöntemine ek olarak proflaktik tedavi yani önleyici tedavi yöntemi de sıklıkla uygulanmaktadır.

Migrenin ilaçsız tedavisi kişinin yaşam kalitesini artırmasıyla mümkün olabilir. Ancak yine de bir doktora danışıp tedaviye başlamak en uygun yol olacaktır. Ayrıca ilaçsız tedavi yöntemleri ilaçlı tedavi yöntemleriyle birleştirilerek uygulandığında, tedaviye yanıt alma ihtimali daha yüksek olacaktır. İlaçsız tedavi yöntemleri arasında düzenli egzersiz, meditasyon gibi rahatlama teknikleri, iyi bir uyku ve yemek düzeni, alkol ve sigaradan uzak durulan bir yaşam tarzına yönelmek gibi seçenekler mevcuttur.

Ayrıca botox tedavisi, kronik migren denen, ayda 15 gün veya daha sık başağrısı çeken migrenlilerin tedavisinde kullanılır. Akupunktur, migren ağrısı üzerine iyi gelebilmekle birlikte kalıcı etkinliği yüksek olmayıp sık uygulama gerektirmesi nedeniyle pratik bir tedavi yöntemi değildir. Büyük Oksipital Sinir Bloğu denen bir sinir bloğu yöntemi de yine kronik migren tedavisinde ek yöntem olarak kullanılabilmektedir.

Dr. Mehmet Kırbaş

https://www.mustafaertas.com.tr/?gclid=Cj0KCQjw5ZSWBhCVARIsALERCvzEcqivEI0IOeLKTXbDtbSinXVAdpfS43Hl4T8XS6Q_HJwg4Lv3t1caAjv3EALw_wcB

https://www.cerrahi.com.tr/migren-nedir-migren-belirtileri-nelerdir-migrene-ne-iyi-gelir/99/1056/

https://emedicine.medscape.com/article/1142556-overview