Çocuk yaş gruplarında ishalin etkeni çoğunlukla viral enfeksiyonlardır. Viral enfeksiyonlar dışında, bakteriyel, paraziter enfeksiyonlar, bazı toksinler ishal sebepleri arasında gösterilir.

İshal klinik olarak 3 şekilde karşımıza çıkar.

Akut gastroenterit dediğimiz günde 3 ve 3’ten fazla bol sulu dışkılması olan ve genellikle 1 haftadan az süren, çoğunlukla kendiliğinden iyileşen formuna akut, 2 haftadan daha uzun süren formuna kronik, arada 1 haftalık ishalsiz periyodun ardından tekrardan ishal tablosunun oluşmasına da tekrarlayan gastroenterit denir.

Her 3 klinik formda da amaç ishali olan çocuğun klinik olarak ciddiyetini belirlemek ve tedaviye evde mi hastanede mi devam etmeliyiz sorusuna çözüm aramaktır. 

Çocuklarda ishal sonrası sıvı kaybı gelişir, sıvı elektrolit dengesi bozulur, enfeksiyon nedenlerle gelişen ishal sonrası ateş oluşur ve tedavide amaç bu sıvı kaybını yerine koymak, ateşi kontrol altına almaktır.

Peki ne gibi durumlarda ishalli çocuğu hastaneye götürmeliyiz:

• 6 aydan küçük bebeklerde oluşan ishallerde
• İshal içeriğinde kan mevcutsa
• Dirençli kusma atakları ile giden ishallerde oral alım sıkıntılıysa
• Çocuk yaş gruplarına göre yüksek ateş ile seyreden ishallerde (ortalama 38.5 ve üzeri)
• Uzamış ishallerde veya gün içerisinde sıklığı çok fazla olan ishallerde
• Çocuğun var olan özel bir patoloji varsa (immün yetmezlik, metabolik hastalık gibi)

Bu gibi durumlarda hastaneye götürülmeli mutlaka ileri tetkik ve tedavi gerekmektedir. Gerekirse dışkı analizleri ile tanı konup etkene yönelik tedavi, ihtiyaç halinde damardan sıvı takviyeleri ile tedavi edilir.

Uzamış olan ishallerde çocukta bağışıklık sistemi hastalıkları, yetersiz beslenme durumu veya altta yatan ciddi bir enfeksiyon ihtimali unutulmamalıdır.

Peki korunmak için ne yapmalıyız?

Bebek yaş gruplarında bebeği beslemeden önce veya altını değiştirmeden önce ve sonra mutlaka elimizi yıkamalıyız ve daha büyük yaş gruplarında tuvaletten sonra ve yemekten sonra çocuğa el yıkama alışkanlığını kazandırmalıyız.

Besinleri doğru saklama koşullarında muhafaza etmeli, ısıtılmış besinleri hızlı tüketmeliyiz. Eğer şebeke suyu kullanıyorsak kaynatılmış, bekletilmiş su kullanmalıyız.

Özellikle yaz aylarında denetiminin ve temizliğinin yapıldığından emin olmadığımız havuzları kullanmamalıyız.

2 yaş altında sık görülen ishal etkeni rotavirüs için de aktif olarak kullanılan aşılar mevcut olup uygun yaş aralığındaki çocuklarınız için aşılama da alınabilecek önlemler arasındadır. Detaylı bilgi için https://elra.health/tr/blog/rotavirus-ve-asilari linkten rotavirüs aşısına bakabilirsiniz.                                  

Dr. Hasan Ali BAŞ

Kaynakça:

https://www.uptodate.com/contents/acute-viral-gastroenteritis-in-children-in-resource-rich-countries-clinical-features-and-diagnosis?search=gastroenteritis%20children&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1#H20

Son Paylaşımlar

• Sağlıklı Yaşam

Su İçmenin Önemi

29 Haz 2022

Suyun hayatımızdaki rolü nedir? İnsan vücudunun yaklaşık % 60’ı sudan oluşmaktadır. Vücudumuzdaki tüm hücre ve organ sistemlerinin uygun çalışması suya bağımlıdır. Su; vücut sıcaklığının düzenlenmesinde, besinlerin hücrelere taşınmasında ve metabolizma sonucunda oluşan artık ürünlerin uzaklaştırılmasında rol almaktadır.

• Bulaşıcı Hastalıklar

HIV Nasıl Bulaşır?

29 Haz 2022

BİTMEYEN PANDEMİ: HIV (Human Immunodeficiency Virus: İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) ve neden olabildiği AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome: Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) 1980’lerden beri dünyanın mücadele etmeye çalıştığı büyük pandemilerden biridir.

• Anne ve Çocuk Sağlığı

Hamilelikte Folik Asit Kullanımının Yararları

26 Tem 2022

Folik asit, santral sinir sisteminin gelişiminde çok önemli olduğu için gebelik planlayan anne adaylarının, NTD (nöral tüp defekti) riskini azaltmak için gebe kalmadan en az 2-3 ay önce folik asit almaya başlamaları ve gebe kaldıktan sonra da 3 ay kadar folik asit kullanmaya devam etmeleri büyük önem taşır. Günde 400 mcg folik asit genellikle yeterlidir.

• Sağlıklı Yaşam

Aralıklı Oruç Nedir?

27 Tem 2022

Sağlığa kavuşmayı sağlayan bir diğer mekanizma ise uzayan açlık sonrası hücrelerin kendi içerisindeki zararlı maddeleri sindirmesi yani otofaji’dir. Otofaji ile hücrelerin temizliği, detoks süreci başlar. Metabolizma dengelenir, nörolojik problemler özellikle de beyin sisi yavaş yavaş ortadan kalkar. Enerji dolu, tam bir iyilik hali başlar.

• Cinsel Sağlık

Menopoz Nedir?

26 Tem 2022

Menopoz, hormon seviyelerinin düşmesi nedeniyle reglin (adetin) durmasıdır. Bu genellikle 45-55 yaşları arasında olur. Bazen yumurtalıkların (ooferektomi), rahmin (histerektomi) alınması gibi ameliyat veya kemoterapi gibi tedaviler veya genetik nedenlerle daha erken gerçekleşebilir.