Astımın nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte çeşitli alerjenlerin hastalığı tetiklediği tespit edilmiştir. Genetik ve çevresel faktörlerin birlikteliği ile oluşan bir patolojidir. Özellikle alerjiye yatkın çocuklarda astım gelişme ihtimalinin varlığı göz ardı edilmemeli ve çocuk astım açısından kontrol edilmelidir.
Astımda çoğunlukla tetikleyici bir faktör vardır. Hava kirliliği, duman, ev tozu, polen, egzersiz, reflü gibi etkenlerin tetiklemesiyle olabileceği gibi herhangi bir tetikleyen faktör olmadan da hastalarda astım gelişebilir.
Astımın klasik belirti ve semptomları aralıklı nefes darlığı, öksürük ve hırıltılı solunumdur. Fakat bu şikayetler her ne kadar astım için tipik de olsa spesifik şikayetler olmadığı için bu gibi şikayetleri olan hastalara yapılan fizik muayene sonrasında alınan laboratuvar, görüntüleme testleri ve solunum fonksiyon testleri ile tanı koyulur. Astım tanısı alan hastada tetikleyici ve alerjen bir etken olup olmadığı deri prick testi ve intradermal testlerle araştırılır.
Astımda tamamen düzelmenin olmadığı bilinmelidir. Tedavide ana hedef astım semptomlarının kontrolünü optimize etmek ve ilaç yan etkilerini en aza indirirken astım alevlenme riskini azaltmaktır. İyi kontrol altına alınmış astımı olan bir kişi solunum nedeniyle kısıtlama olmadan iş, okul, oyun ve spora katılabilmelidir.
Tedavi; hastanın hem hastalıkla alakalı hem de ilaç kullanımı ile alakalı eğitimi, hastanın astım tetikleyicilerine maruziyetini en aza indirmesi, hastaya uygulanan farmakolojik tedavi ve düzenli kontrolleri içerir. Kullanılan ilaçlar çoğunlukla hava yolunu açıcı inhaler tedavilerdir.
Kötü kontrol edilen astım, her zaman yorgun hissetmeye, işte veya okulda düşük performans veya devamsızlık, strese, kaygı veya depresyona, sık tekrarlayan akciğer enfeksiyonlarına, çocuklarda büyüme geriliklerine, ergenlikte gecikmelere ayrıca yaşamı tehdit edebilecek solunum problemlerine neden olur.
Dr. Hasan Ali BAŞ
Kaynaklar:
