Sıcakta Görünen Durumlar

Faydalı Bilgiler

Sıcakta Görünen Durumlar

21 Aug 2023

Sıcak acillerinin hafif durumları sıcak krampları, sıcak senkopu (bayılması), sıcak bitkinliği, sıcak ödemi; ağır durumu ise sıcak çarpmasıdır.

Hastalar basit belirtilerden hayatı tehdit eden durumlara hızla değişkenlik gösterebilir. Toplumun eğitimi ve koruyucu tedbirlerle sıcak acilleri çoğunlukla önlenebilir. Yaşlılar (>75 yaş), küçük çocuklar (<4 yaş), hareket kısıtlılığı olanlar, alkol bağımlıları, kronik ilaç alanlar (antipsikotik, parkinson ilaçları, kardiyovasküler ilaçlar) , şeker hastaları ve hipertansiyon hastaları risk altındadır.

Normalde vücut ısısı 36-38 C° arasındadır. Isı regülasyonu 35 C°'nin altında ve 40 C°'nin üzerinde yetersiz kalır.

Sıcak Krampları: İskelet kaslarında istemsiz ağrılı kasılmalar olmasıdır. En sık baldır kaslarında görülür. Terleme ile aşırı sıvı ve elektrolit kaybı sonucu gerçekleşir. Genellikle yoğun egzersiz sonrası görülür. Tedavisi sıvı verilmesi ve istirahattır.

Sıcak Senkopu: Nedeni damar duvarının genişlemesine (vazodilatasyon) bağlı tansiyon düşüklüğü ve rölatif sıvı kaybıdır. Diğer bayılma sebepleri dışlanarak tanı konur. Tedavisi serin bir yerde istirahat ve sıvı verilmesidir.

Sıcak Bitkinliği: Damarların genişlemesi sonucunda kan cilt ve organlarda göllenir. Beyne giden kan azalır ve halsizlik, güçsüzlük, baş dönmesi, baş ağrısı, bulantı, kusma ve senkop görülebilir. Tedavi edilmezse sıcak çarpmasına dönüşebilir.

Sıcak Ödemi: Ellerde, ayaklarda ve bileklerde olan şişliklerdir. Genellikle kendi kendini sınırlar. Cilt damarlarında vazodilatasyona bağlı gelişir. Diğer ödem yapan nedenler araştırılmalıdır. Daha çok soğuk bölgeden sıcak bölgeye gelenlerde olur. Tedavisi ayakların yüksekte tutulması ve etkilenen bölgeyi soğutmaktır.

Sıcak Çarpması: Gerçek bir acil durumdur. Vücut ısısının 40 C°'nin üzerine çıkması, vücudun terleme cevabının olmaması ve bilincin bozulması ile ortaya çıkar. Bu durumda hemen 112 aranarak ambulans ve sağlık ekipleri çağrılmalıdır. İlkyardım olarak hemen hasta soğutulmaya başlanmalıdır. Cilt sıcak kırmızı, kuru veya nemli olur. Taşikardi, takipne , hiperventilasyon ve diyastolik kan basıncında düşme olur. Purpura, hemoptizi, kanlı ishal, melena görülebilir. Santral sinir sistemi etkilenmiştir. Ataksi, konfüzyon, kişilik değişiklikleri, halüsinasyonlar, epileptik nöbetler ve koma görülebilir. Sıcakta kalınan sürenin uzun olması, soğutmaya geç başlanması , karaciğer hasarı, pıhtılaşma bozuklukları gelişmesi, akut böbrek yetmezliği olması ve komanın 4 saatten uzun sürmesi kötü prognozu gösterir.

Sıcak bitkinliği hariç tüm hastalar acil serviste tedavi sonrası evlerine taburcu edilebilir. Sıcak bitkinliği olanlardan ileri yaşta olanlar, sıvı kaybı fazla olanlar, elektrolit kaybı olanlar, ek hastalığı olanlar hastaneye yatırılabilir. Sıcak çarpması olan tüm hastalar hastaneye yatırılmalıdır.

Korunmak için neler yapılabilir?

Günün sıcak saatlerinde aşırı egzersiz yapmamak.
Açık renkli, bol ve hafif giysiler giymek.
Şapka ve gözlük kullanmak.
Endojen ısı yapımını azaltmak için protein alımını azaltmak, karbonhidrat alımını artırmak.
En önemlisi susama hissi olmasa bile yeterli miktarda sıvı almak.
Alkollü içecekleri, özellikle günün sıcak saatlerinde çok tüketmemek.
Güneş ışığına direkt maruz kalmamak.
Halkı sıcağın olumsuz etkileri ve sıcak rahatsızlıklarının belirtileri konusunda eğitmek.
Çocukları kapalı araçlarda bırakmamak.

Uzm. Dr Alev ECEVİZ