“Vücudun tüm uzuvları ölçülü kullanılırsa ve her biri alıştığı işlerde çalıştırılırsa sağlıklı olur, iyi gelişir ve yavaş yaşlanır; ama kullanılmazlarsa ve atıl bırakılırlarsa, hastalığa yatkın hale gelirler, büyümeleri bozulur ve çabuk yaşlanırlar.” Hipokrat, MÖ 5.yy
Egzersizin 40’tan fazla kronik hastalığı geciktirdiği ve daha uzun sağlıklı yaşamla ilişkili olduğunu gösteren birçok güçlü bilimsel çalışma var. Düzenli egzersiz yokluğunda kötüleşebilecek bu durumlar şöyledir:
1. Hızlanmış biyolojik yaşlanma/erken ölüm
2. Aerobik (kardiyorespiratuar) fitness (VO2max)
3. Arteriyel dislipidemi
4. Denge
5. Kemik kırılması/düşmeler
6. Meme kanseri
7. Bilişsel işlev bozukluğu
8. Kolon kanseri
9. Konjestif kalp yetmezliği
10. Kabızlık
11. Koroner (iskemik) kalp hastalığı
12. Derin ven trombozu
13. Depresyon ve kaygı
14. Divertikülit
15. Rahim kanseri
16. Endotel disfonksiyonu
17. Erektil disfonksiyon
18. Safra kesesi hastalıkları
19. Gebelik diyabeti
20. Hemostaz
21. Hipertansiyon
22. Bağışıklık
23. İnsülin direnci
24. Büyük arterler yaşlandıkça uyum yeteneğini kaybeder
25. Metabolik sendrom
26. Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı
27. Obezite
28. Kireçlenme
29. Osteoporoz
30. Yumurtalık kanseri
31. Ağrı
32. Periferik arter hastalığı
33. Preeklampsi
34. Polikistik over sendromu
35. Prediyabet
36. Romatoid artrit
37. Sarkopeni (Kas erimesi)
38. Felç
39. Tendonların daha yumuşak olması
40. Tip 2 diyabet
Listenin genişliği, listelenen tüm öğelerin kaybını önlemek için tek bir vitamin ya da ilacın günlük fiziksel aktivitenin yerini almayacağını gösteriyor.
Hareketsizliğin, tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklara nasıl sebep olduğunu, aşağıdaki şemadaki gibi basit şekilde özetleyebiliriz.
Ayrıca, pek çok çalışma, fiziksel aktiviteyi kognisyon, depresyon, kaygı, nörodejeneratif hastalıklar (Alzheimer ve Parkinson hastalığı) ve uyuşturucu bağımlılığında invazif olmayan bir terapi olarak desteklemektedir. Hafıza ve egzersizle ilgili yapılan çalışmalarda ise, beyinde mekansal tanıma için önemli bir hipokampal bölge olan dentate gyrus'ta yeni doğan hücrelerin hayatta kalmasının, farelere koşu yaptırılarak arttırılabildiği gösterildi.
Bunun yanında, egzersizin genetik değişimlere sebep olarak vücudun enerji mekanizmasının en küçük işlevsel parçası olan mitokondri üzerinde etkileri olduğu da bilinmektedir. Hemen hemen her canlı hücrenin enerjisini mitokondri sayesinde karşıladığını düşünürsek, egzersizin insan vücudunda nasıl bu kadar geniş etkileri olduğunu daha iyi anlayabiliriz.
Egzersizin tüm bu faydaları göz önüne alındığında, sağlığımız üzerinde tek bir tablet ilaca sığmayacak kadar çok faydası olduğu net bir şekilde anlaşılabilir.
Egzersizle kalın.
Dr. İrem YAPAR
Referanslar:
Go upstairs