Botoks yani botulinum toksini, Clostridium botulinum adındaki bakteri tarafından üretilen bir nörotoksindir. Bu toksin kas-sinir kavşağındaki asetilkolin denilen nörotransmitteri bloke ederek kasın çalışmasını engeller. Böylece kas aktivasyonu istenmeyen durumlarda klinik olarak kullanılır.
Botoks yani botulinum toksini, Clostridium botulinum adındaki bakteri tarafından üretilen bir nörotoksindir. Bu toksin kas-sinir kavşağındaki asetilkolin denilen nörotransmitteri bloke ederek kasın çalışmasını engeller. Böylece kas aktivasyonu istenmeyen durumlarda klinik olarak kullanılır.
Klinik pratikte ilk olarak şaşılık tedavisinde kullanılmıştır, daha sonra birçok kas hiperaktivitesi ile karakterize hastalıkta kullanılmıştır. Günümüzde de yaygın olarak kırışıklık tedavilerinde, migren tedavilerinde, terleme problemi olanlarda, diş sıkma ve diş gıcırdatma problemi olanlarda kullanılır.
Birçok botulinum toksini türü vardır. Medikal estetik alanında en çok tip a toksin kullanılır.
Gebelerde ve emziren annelerde kullanımı önerilmez. Daha önceki kullanımda alerjik reaksiyon gelişmişse kullanımı önerilmez. Abobotulinum toksinA içeren tedaviler özel olarak inek sütü proteinine alerjisi olan hastalara verilememelidir.
Kullanımı sonrası daha çok lokal yan etkiler beklenir, sistemik yan etkiler nadirdir. Enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık ve morarma, ödem, kaşıntı, ekimoz olabilir. Enjeksiyon sırasında gelişen ağrı sıklıkla tolere edilir. Ağrıyı azaltmak için topikal anestezik maddelerin kullanımı önerilir.
Sistemik yan etkiler çok az görülür. Anaflaksi, anjiyoödem, jeneralize botulinum denilen yorgunluk, solunum sıkıntısı ve yemede güçlük ile seyreden nadir gelişen bir patolojiye sebep olurlar.
Bazı ilaçlar (aminglikozitler, klinidin, siklosporin, klorokin gibi) ve bazı kronik hastalıklar etkinliklerini değiştirir. Uygulama yapmadan önce mutlaka ilaç ve hastalık sorgulaması yapılmalıdır.
İşlem tipik olarak küçük çaplı bir iğneye sahip küçük hacimli bir insülin şırıngasıyla yapılır. Doz ayarlaması kişiden kişiye göre değişir. Genelde erkek bireylerde kas kütlesi ve hacmi kadınlara göre daha fazla olduğu için daha büyük dozlar uygulanır. İşlem sonrasında herhangi bir komplikasyon gelişmemişse yatış ve takip gerekmez.
Botoks uygulamasının medikal estetik amacıyla kullanımında kabul edilen etkinlik süresi 4-6 aydır.
Enjeksiyonların yanlış yerleştirilmesi veya toksinin enjeksiyondan sonra hedeflenmemiş bölgelere difüzyonu, geçici şekil bozukluğuna veya fonksiyonel bozulmalara ve aşırı kas zayıflığına neden olabileceği unutulmamalıdır.
Dr. Hasan Ali BAŞ
Kaynakça:
Go upstairs