Akciğer Sağlığını Korumak için Öneriler

Sağlıklı Yaşam

Akciğer Sağlığını Korumak için Öneriler

11 Nov 2024

Akciğerlerimiz, yaşam kalitemizi ve genel sağlığımızı doğrudan etkileyen hayati organlardır. Günlük yaşamda maruz kaldığımız çeşitli risk faktörleri, akciğer sağlığını olumsuz etkileyebilir ve solunum yolu hastalıklarına yol açabilir. Bu yazıda, akciğerlerinizi korumak ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürmek için basit ama etkili önerilere yer vereceğiz.

Akciğer ve Hastalıkları ile İlgili Genel Bilgilendirmeler:

Akciğerler, göğüs boşluğunda bulunan ve göğüs kafesi içerisinde yer alan nefes alıp vermemizi sağlayan organlarımızdır. Etrafında koruyucu bir zar olan plevra zarı ile sarılıdır. Biri sağ biri solda olmak üzere 2 adettir. Sağ akciğer 3 lobdan, sol akciğer 2 lobdan oluşur. Sol akciğerin kalbe komşuluğu nedeniyle de sağ akciğer, sol akciğere oranla daha büyüktür.

Akciğer sağlığı bozulduğu zaman nefes alıp verme işlevi bozulacağından dokuların ihtiyacı olan oksijen ihtiyacı tam olarak karşılanamayacaktır ve bu da klinikte bazı şikayetlere neden olacaktır.

Geçmeyen uzun süreli öksürük, balgam şikayeti, göğüs ağrısı, nefes darlığı, hırıltılı solunum, öksürükte veya balgamda kan olması, ses kısıklığı, ateş, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık gibi şikayetler akciğer hastalıklarında görülebilir.

Klinikte akciğer hastalıkları arasında en sık bronşit, pnömoni gibi enfeksiyon hastalıkları ile karşılaşırız. Hava yolları darlığı ile ilerleyen ve akciğerin tam kapasite çalışmasını engelleyen koah, astım gibi hastalıkları da sık görürüz.

Dünyada ve Türkiye’de Akciğer Hastalıklarına ve Kanserlerine Bakış:

Akciğer hastalıkları özellikle akciğer kanserleri dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur.

Kanser, dünyada sebebi bilinen ölümler arasında kalp ve damar hastalıkların sonra ikinci sırada yer almaktadır. Akciğer kanserleri ise dünya genelinde erkeklerde en sık görülen kanser türü iken kadınlarda üçüncü sırada yer almaktadır ve bu sebepten ötürü önemli bir sağlık sorunudur.

Türkiye Kanser İstatistikleri Raporuna göre, Türkiye’de erkeklerde en sık görülen kanser akciğer kanserleri iken kadınlarda beşinci sırada yer almaktadır. Hastalık 40 yaş üstü bireylerde daha sık görülmekle birlikte tanı aldığında genellikle ileri evrede tespit edilir.

Akciğer kanseri, görülme sıklığının fazla olması, teşhis ve tedavisinin yüksek tıbbi teknolojiler gerektirmesi ve ek sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyaç sebebi ile dünyada önemli bir sağlık yükü oluşturmaktadır.

Tüm bu sebeplerden ötürü akciğer kanserinde önleyici tedbirler ve tanının erken evrede yapılabilmesi oldukça kritiktir.

Akciğer kanseri dışında astım, koah gibi hava yollarında darlıkla seyreden kronik hastalıklar da toplumda sık görülen, ciddi sağlık sorununa yol açan ve düzenli takip ve tedavi gerektiren hastalıklardır. Ülkemizde 40 yaş üstü yetişkinlerde KOAH görülme sıklığı %15-20 şeklindedir.

Dünyada kasım ayı akciğer kanseri farkındalık ayı olarak kabul edilmektedir. 17 Kasım ise ‘’Akciğer Kanseri Farkındalık Günü’’ olarak kabul edilir.

Çocuklarda Akciğer Hastalıklarından Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?

-Gebelik döneminde 34. Hafta akciğer gelişimi açısından kritik bir haftadır ve bu haftadan önce oluşan erken doğum öyküsü olan bebeklerde akciğer gelişimi yakından takip edilmelidir ve çoğunlukla hastanede yatış yapılarak takip edilir.

-Bebeklerin ilk 6 ay anne sütü alımı bağışıklığı güçlendirir ve tüm hastalıklarda olduğu gibi akciğer hastalıklarından korunmak açısından önemlidir.

- Ailede alerji öyküsü olan ve çocukluk çağında alerjiye yatkın olan bebeklerde ve çocuklarda alerjik astım açısından sıkı takip edilmelidir. Ev ortamı ve çevresel faktörler alerjenler açısından arındırılmalıdır.

- Özellikle atopik dermatitli çocuklar, alerjik astım gelişimi açısından düzenli takip edilmelidir.

- Dengeli ve sağlıklı beslenmek, ambalajlı ürün kullanımını azaltmak ve düzenli uyku döngüsü oluşturmak çocukların bağışıklık sitemini güçlü tutacağından akciğer hastalıklarına karşı da bir koruma sağlar.

Akciğer Sağlığını Korumak için Öneriler:

- Hem Koah gelişimde hem de akciğer kanserlerinde en önemli risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmayın. Pasif içicilik durumunda da akciğer sağlığı olumsuz etkilendiği için sigara dumanına maruziyeti mutlaka azaltın.

- Düzenli spor ve egzersiz yapın ve akciğer kapasitesini arttırın. Özellikle aerobik egzersizler; yürüyüş, koşu, bisiklet sürme gibi aktiviteler akciğer ve kalbin daha verimli çalışmasına önemli katkı sağlar.

- Bağışıklık sistemini güçlü tutun. Sağlıklı ve dengeli beslenmek, düzenli bir uyku döngüsü oluşturmak önemli.

- Özellikle gelişmiş ve modern toplumlarda hava kirliliği giderek artan bir sorun haline dönüştü. Hava

kirliliğine maruziyet akciğer hastalıkları açsından ciddi bir risk faktörüdür. Eğer hava kirliliğine maruziyeti engelleyemiyorsak maske gibi koruyucu ekipman kullanmalıyız.

-Sadece dış ortamdaki hava kirliliği değil ev içerisinde de sık sık evler havalandırılmalı ve ev içi hava kalitesini iyileştirecek önlemler alınmalıdır.

- Ev içerisindeki genel temizlik kurallarına dikkat edin. Ev tozu, evdeki tahtakurusu, hamamböceği gibi haşaratlar alerji mekanizmalarını tetikleyebilir ve alerjik astıma zemin hazırlayabilir.

- Evde klima, nemlendirici gibi aletler kullanıyorsanız yıllık bakımlarını mutlaka yaptırın.

- Kapalı ve yoğun alanlarda, toplu taşımalarda maske kullanın ve akciğer enfeksiyonlarına yakalanma ihtimalinizi azaltın.

- Eğer mesleki olarak akciğer hastalıkları açısından riskli bir iş yerinde çalışıyorsanız (asbest, silika, kömür tozu, asitli deterjanlar ve kimyasal maruziyeti gerektiren işler gibi) mutlaka koruyucu ekipmanlar kullanın, belli aralıklarla periyodik muayene kontrollerinizi yaptırın.

- Gün içerisinde nefes egzersizleri yapın. Akciğer kapasitesini arttırmaya yarayacak ve günlük aktiviteler sırasında daha verimli nefes alıp vermenizi sağlayacaktır.

- Stresör faktörleri azaltın. Stres tüm hastalıklarda olduğu gibi akciğer hastalıkları açısından da her zaman risk faktörüdür.

- Öksürük, nefes darlığı gibi akciğer hastalığı düşündüren şikayetleriniz varlığında mutlaka bir doktorla görüşün, belli aralıklarla rutin kontrollerinizi yaptırın.