Blog

Kemik Erimesi Nedir, Neler Yapılabilir?

Kemik erimesi (osteoporoz) kemikleri zayıflatan, kırılgan hale getiren ve kırılma olasılığını artıran bir durumdur. Yıllar içinde yavaş yavaş gelişir. Genellikle düşme veya ani bir darbe kemiğin kırılmasına neden olduğunda teşhis edilir. Kemik erimesi olan kişilerde en sık kırık görülen kemikler; bilek, kalça ve omurgadır. Bununla birlikte, kol veya pelvis gibi diğer kemiklerde de kırılmalar olabilir. Bazen öksürük veya hapşırma, kaburga kemiğinin kırılmasına veya omurga kemiklerinden birinin kısmen çökmesine neden olabilir. Kemik erimesi; genellikle kemik kırığı olana kadar ağrılı değildir. Ancak yaşlı hastalarda uzun süreli ağrının yaygın bir nedeni olarak omurgadaki kırık kemikler akla gelmelidir. Kırık bir kemik genellikle osteoporozun ilk belirtisi olsa da, bazı yaşlı insanlarda kamburluk da sık görülen bir belirtidir. 

Osteoporoz öncesi kemik kaybının olduğu döneme osteopeni denir. Bu kemik yoğunluğu taramasında yaş ortalamasından daha düşük kemik yoğunluğu olduğu, ancak osteoporoz olarak sınıflandırılacak kadar düşük olmadığı zamandır. Osteopeninin farklı sebepleri olabilir ve her zaman osteoporoza ilerlemez. 

Kemik kaybı yaşlanmanın normal bir parçasıdır, ancak bazı insanlar kemik kütlesini normalden çok daha hızlı kaybederler. Bu, osteoporoza ve kırık kemik riskinin artmasına neden olabilir. Kadınlar menopoz sonrası ilk birkaç yıl içinde hızla kemik kaybederler. Özellikle erken menopoza giren kadınlar; erkeklerden daha fazla osteoporoz riski altındadır. 

Aşağıdaki faktörler osteoporoz gelişme riskini artırabilir:

• 3 aydan uzun, yüksek doz steroid ilaç kullanmak
• Bazı tıbbi durumlar (inflamatuar hastalıklar, hormonal bozukluklar, malabsorpsiyon sorunları)
• Ailede osteoporoz öyküsü (özellikle bir ebeveynde kalça kırığı öyküsü)
• Meme kanserinden sonra bazı hormon ilaçlarının uzun süreli kullanımı
• Anoreksiya veya bulimia gibi yeme bozukluğuna sahip olmak
• Düşük vücut kitle indeksine (VKİ) sahip olmak
• Düzenli egzersiz yapmamak
• Çok fazla sigara ve alkol kullanmak

Osteoporoz tanısı için kemik yoğunluğu taraması (DEXA) yapılır. Bu vücudun taranan kısmına bağlı olarak 10-20 dakika süren kısa, ağrısız bir işlemdir. Bu yöntemde kemik yoğunluğu sağlıklı genç bir yetişkininkiyle karşılaştırılır. Fark standart sapma (SD) olarak hesaplanır. 

Osteoporoz tedavisi, kırık kemiklerin tedavisini, kırıkların önlenmesin ve kemikleri güçlendirmek için ilaç almayı içerir. Tedavi doktor tarafından kişiye özel faktörlere göre kararlaştırılır. 

Kemik erimesi teşhisi konulduğunda düşme riskini azaltmak için evi düzenlemek, düzenli görme ve işitme testleri yaptırmak gibi adımlar atılabilir.

Kemik erimesi riski olanlar, kemiklerin sağlıklı tutmaya yardımcı olmak için şunları yapabilir:

• Düzenli egzersiz yapmak
• Sağlıklı beslenmek (kalsiyum ve D vitamini açısından zengin gıdalar)
• İhtiyaç varsa günlük D vitamini takviyesi almak
• Sigarayı bırakmak ve alkol tüketimi azaltmak

Uzm. Dr. İrem Cantürk

Kaynakça

https://www.nhs.uk/conditions/osteoporosis/#